Resmi Belgede Sahtecilik Suçu (TCK M.204)
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN ŞARTLARI/UNSURLARI NELERDİR?
Madde 204– (1) Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır.
MADDİ UNSURLAR
1-Fail
Birinci fıkrada yazılı suçun faili, kamu görevlisi olmayan veya kamu görevlisi olup da belgeyi tanzime yetkili olmayan bir kişi olabilir. Yani bu suçun faili belgeyi tanzime yetkili kamu görevlisi dışındaki herkes olabilir. İkinci fıkrada yazılı suçun faili ise yalnızca belge düzenleme yetkisi olan bir kamu görevlisi olabilir.
2-Mağdur
Resmi belgede sahtecilik suçunun mağduru, evrakla zararına işlem yapılmış kişidir. Ancak suç tipinde kamu düzeninden söz ettiği için asıl mağdur kamudur.
3-Konu
Suçun konusu resmi belgedir.
Bir belgedeki sahtecilik özel bir inceleme gerekmeksizin yalın haliyle basit bir şekilde anlaşılabiliyorsa resmi belgede sahtecilik suçu oluşmaz. Suçun oluşması için belgenin kişileri kandırma yeteneği olmalıdır.
4-Fiil
Resmi belgede sahtecilik suçu, bir tehlike suçudur. Fiil sonucunda bir zarar ortaya çıkmasa bile suç oluşur.
Kanundaki düzenleme birden fazla hareket modeli öngördüğü için (seçimlik hareketli bir suç olduğundan) kanunda sayılan fiiller dışındaki bir fiille resmi belgede sahtecilik suçu işlenemez.
Birinci fıkrada yer alan suçun oluşması için belgeyi düzenleyen kişinin, o belgeyi düzenleme yetkisi olmamalıdır. Örneğin bir başka resmi kuruma ait mührün kullanılması bu suçu oluşturabilir. Belge tamamen ya da kısmen sahte olarak düzenlenebilir. Var olan resmi belgeye birtakım eklemeler yapıldığında da fiil unsuru oluşur.
Resmi belgeyi değiştirmek başkalarını aldatacak nitelikte olmalıdır. Var olan içeriği değiştirmeden yapılan eklemeler, bu fiil kapsamında değildir. Silme, kazıma, yırtma gibi eylemlerle resmi belgenin içeriği değiştirilmiş olmalıdır.
Sahte resmi belgeyi kullanma seçimlik hareketlerden biridir. Belgenin bir kısmına ilişkin sahtecilik suçu söz konusuysa, kullanma suçu oluşabilmesi için sadece sahte kısma ilişkin bir kullanma olmalıdır.
Kopya kullanılması bu suçu oluşturmaz. Ancak kopya, onaylanmak suretiyle kullanılmışsa resmi belgede sahtecilik suçu gündeme gelebilir.
Kullanmanın birden fazla kez yapılmış olması birden fazla suç/zincirleme suç oluşturmaz, tek suç olarak nitelendirilir. Sahte nüfus cüzdanının veya sahte plakanın yıllarca kullanılması gibi mütemadi/kesintisiz bir şekilde suç işlenmiş olabilir. Burada da yine tek suç olarak kabul edilir ve zincirleme suç oluşturmaz.
Seçimlik hareketlerden herhangi birinin yapılmasıyla birden fazlasının yapılması suçun oluşumu bakımından değişiklik arz etmez. Sahte evrakı tek başına kullanmakla hem düzenleyip hem de kullanmak, aynı kapsamdadır.
Kullanma suçu bir netice suçudur, kullanılmış olmasıyla suç tamamlanmış olur.
MANEVİ UNSUR
Yalnızca kasten işlenebilen bir suçtur. Taksirli hali kanunda düzenlenmemiştir.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN CEZASI NEDİR?
Resmi belgede sahtecilik suçunu işleyen kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde TCK m.204/2 kapsamında üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN NİTELİKLİ UNSURLARI NELERDİR?
Resmi belge, sahteliği ispat edilene kadar geçerli kabul edilen bir belge ise cezada artırım söz konusu olur. Mahkeme ilamları ve noterlerin resen düzenlemek zorunda olduğu belgeler bu kapsamda sayılan belgelerdir.
Alacağın tahsili amacıyla düzenlenen sahte evrakın içeriği, gerçekte olan bir borca ilişkinse cezayı azaltan nitelikli hal söz konusu olur. Ancak belge üzerine asıl alacaktan daha fazla bir miktar yazılmışsa bu indirimden yararlanma söz konusu olmaz.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU ŞİKAYETE TABİ MİDİR?
Resmi belgede sahtecilik suçu, mağdur kamu olduğundan şikayete tabi bir suç değildir. Resen soruşturma ve kovuşturma yürütülür.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NEDİR?
Resmi belgede sahtecilik suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Ancak resmi belgede sahtecilik suçu TCK m.204/2 kapsamında kamu görevlisi tarafından işlenmişse zamanaşımı süresi 15 yıla çıkmaktadır.
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU PARA CEZASINA ÇEVRİLİR Mİ?
Cezanın alt sınırı 2 yıl olduğundan hapis cezasının, adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir
